TÜRKMENİSTAN HAKKINDA GENEL BİLGİLER

• Temel Göstergeler
Başkent : Aşkabat
Nüfus : 6.070.000 ( 2003)
Bölgelere göre
nüfus dağılımı : Aşkabat şehri - 789.400 kişi
Ahal Vilayeti - 863.000 kişi
Balkan Vilayeti - 515.000 kişi
Daşoğuz Vilayeti - 1.281.000 kişi
Lebap Vilayeti - 1.243.600 kişi
Mari Vilayeti - 1.378.000 kişi
Kent Nüfusu : 2.816.480 kişi
Kırsal Bölge Nüfusu : 3.253.520 kişi
Nüfus Artış Oranı : % 4,7 (2003)
Nüfus Yoğunluğu : 12,2 kişi/km2
Ortalama Yaşam Süresi : 62,5 (Erkek: 58,9, Kadın:66,5)
Okur Yazarlık Oranı : % 99
Çalışan Nüfusun
Sektörel Dağılımı: : Tarım % 48,3, İnşaat % 5,9, Sanayi % 12,5, Ulaştırma ve Haberleşme % 4,9, Ticaret ve Gıda %6,3, Kamu Hizmetleri %2,6, Sağlık ve Spor % 4,8, Eğitim, Kültür ve Sanat % 10,4, İlim ve İlim Hizmetleri % 0,3, Yönetim % 1,6, Diğer %2,4
Etnik yapı : % 94,7 Türkmen, % 2 Özbek, % 1,8 Rus, % 1,5 Azeri, Ermeni, Kazak ve Tatarlar (2003)
Din : % 88 Sünni Hanefi, % 10 (Doğu) Ortodoks, % 2 Bilinmeyen (266 cami, 12 kilise bulunmaktadır)
Resmi Dil : Türkmence
Para Birimi : manat (Resmi Kur:5.200 Manat=1ABD Doları)
Yüzölçümü : 488.100 km2, (Toplam yüzölçümün 375.000 km2 çöldür)
Önemli Şehirleri : Aşkabat, Mari (Merv), Türkmenbaşı (Krasnovotsk), Daşoğuz, Türkmenabat (Çarçöv), Balkanabat (Nebitdağ), Köhne Ürgenç, Atamurat (Kerki)
Milli Semboller : Ahal-Teke Atı, Halı Motifi, Pamuk Kozası, Buğday Başağı
İklim : Suptropikal çöl
Bağımsızlık Tarihi : 27.10.1991
Komşuları : Sınırlar toplam: 3.736 km, (İran: 992 km.,
Afganistan : 744 km., Özbekistan: 1.621 km., Kazakistan: 379
km.) Ayrıca ülkenin batısında Hazar Denizi’ne 1.786 km. kıyısı vardır.
Üye Olduğu Önemli
Uluslararası Kuruluşlar : CCC, BDT, EBRD, IMF (26.1.1992), BM (2.3.1992), AGIT, ECE, ESCAP, IBRD, ICAO, IDB, ILO, IMO, INTELSAT (Kullanıcı), IOC, ISO (Muhabir), ITU, OIC, OSCE, PFP, UNCTAD, UNESCO, UPU, WHO, WMO, WTO, NACC, UNCTAD, ECO, EKTO (Uzak Doğu Ülkeleri Ekonomik İşbirliği Özel organizasyonu), FAO, ADB
Ana ürünler : Pamuk, Buğday Meyan Kökü, İpek, Yün, Astragan Kürkü
Madenler : Doğalgaz, Petrol, Kükürt, Kaya Tuzu, Kömür, Potasyum
Sanayi : Petrokimya, Tekstil, Doğalgaz, Gübre, Pencere Camı
Demiryolları
: 2.440 km.
Karayolları : 24.000 km.
Boru Hatları : 6.634 km doğalgaz, 853 km petrol (2003)
Elektrik : 2.480.000 kw (Kapasite)
Tarım Alanı : 49.4 Milyon Hektar 40.7 Milyon Hektar Tarıma Elverişli (% 70’i susuz)
Resmi Kur
: 5.200 Manat (Serbest Pazar 1$= 21.400 Manat)
GSMH ( Manat)
: 27,07 milyar ABD Doları (2003)
Kişi Başına Milli Gelir($)
: 4.500-ABD Doları (Serbest Pazar Kuruna Göre)
Enflasyon (%) : 11 (2003)
GSYİH Büyüme Hızı(%) : 17 (2003)
İthalat (milyon dolar) : 2.119 (2002)
İhracat (milyon dolar) : 2.855 (2002)
Dış Ticaret Dengesi : 736 (2002) (milyon dolar)
GSYİH’nin Sektörel Dağılımı : Sanayi (%50,7), Tarım (%28,8), Hizmetler (%20,5) (Toplam %) (2001)
Başlıca İhraç Ürünleri : Doğalgaz, ham ve rafine edilmiş petrol, pamuk ipliği, tekstil, elektrik enerjisi, halı ve halı ürünleri (el yapımı halı) ve pamuk yağı
Başlıca İthal Ürünleri : Makine ve ekipman, gıda ürünleri, canlı hayvan ve hayvansal ürünler, alkollü ve alkolsüz içecekler, tütün ve tütün mamulleri, sanayi için kimyasal ürünler, ağaç ve mamulleri, deri, kürk ve kağıt
İhracat Yaptığı Ülkeler(%) : Ukrayna (%49), İtalya (%17), Iran (%13), Türkiye (%6), ( 2002) Kıbrıs (%3), Diğer (%12)
İthalat Yaptığı Ülkeler(%) : Rusya (%23), Türkiye (%14,9), Ukrayna (%13,6), Birleşik Arap (2002) Emirlikler (%11), ABD (%8,7), Diğer (%28)
Türkiye ile İhracatı : 74,8 (2002/9) (milyon dolar)
Türkiye ile İthalatı : 89,0 (2002/9) (milyon dolar)
Türkiye’ye İthal Ettiği : Elektrikli makine ve cihazlar, bunların aksam ve parçaları; Ürünler demir ve çelikten eşya, sabun, mobilya, plastik ve plastikten mamul eşya
Türkiye’den İhraç Ettiği : Pamuk, mineral yakıtlar ve yağlar, örme eşya, ham postlar ve Ürünler deri, cam ve camdan eşya, bakır ve bakırdan eşya
Nehirleri : Amuderya (1.437 km), Murgap, Tecen, Etrek Nehirleri ve Karakum Kanalı
Gölleri : Karaboğaz, Sarıkamış
Coğrafi Yapı : İran sınırı boyunca yükselen alçak dağlar (Kopet dağları) ve doğuda Hazar Denizi ile sınırı olan Türkmenistan %80’i dünyanın en büyük çöllerinden biri olan Karakum Çölü ile kaplıdır. Geri kalan %20’lik bölümün %3’ünü ekilebilir alanlar,
%63’ünü çayır ve otlaklar, %8’ini ormanlar ve %26’sını diğer alanlar oluşturmaktadır. Denizden yüksekliği 150-300 m arasındadır.
Türkiye ile Saat Farkı : Kış saati 3 saat ileri, Yaz saati 2 saat ileri